آدمى با شرایط تغییر مى کند

اما روزى که شرایط و اوضاع تغییر کرد و از طرفى سختیهاى راه ثبات و استقامت پیش آمد و از طرفى دیگر سیماى باطل با نوید و امید خود را نشان داد در این موقعیت جهاد است و فداکارى و جان بازى و آن جا نعمت و قدرت و زندگى و لذت و شهوت در چنین شرایطى ، وضع روحى آنان تغییر مى کند جاى مردانگى را ترس و بددلى ، و جاى ایمان را شک و تردید و جاى اخلاص را شرک و نفاق مى گیرد.
مراد از دروغگویان تنها آنان نیستند که حتى پیش از روز امتحان هم قصد طرفدارى حق و قیام در مقابل باطل را نداشته اند هم اینان دروغگویانند و هم آنان که امتحان خدایى وضع آنها را دگرگون مى کند، و سیماى حق و باطل را نه چنانکه مى دیده اند مى بینند و تشخیص امروزشان یعنى پس از رسیدن امتحان غیر از تشخیص دیروزشان مى شود.